Bugün 3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Biz bugün sevgi, empati ya da iyi niyet konuşmuyoruz. Çünkü engellilik bir duygu meselesi değil, bir kimlik, hak, eşitlik ve erişilebilirlik meselesidir. Yıllardır ezberlenmiş ve birbirini tekrar eden şöyle söylemlere maruz kalıyoruz.

  • “Sevgi her engeli aşar”
  • Hepimiz engelli adayıyız”
  • “Engelli kardeşlerim”

Bu ifadeler masum görünse de engelliliği acıma, korku, kader, özel olma veya ihtimal üzerinden tanımlar. Bu dil sistemin sorumluluğunu görünmez kılar. Oysa gerçek şudur:

  • Engellilik bir ihtiyaç değil, bir kimliktir,
  • Bir eksiklik değil, insan çeşitliliğidir,
  • Bir risk değil, toplumsal gerçektir,
  • Erişilebilirlik bir lütuf değil, temel insan hakkıdır,
  • Bir iyilik değil, kamusal yükümlülüktür,
  • Bir seçenek değil; zorunluluktur.

Bugün kutlama günü değil, erişilemeyen binaların, okunamayan belgelerin, çalışmayan sesli anonsların, erişilebilir olmayan dijital platformların, “Sonra bakarız” Diyerek geçiştirilen  düzenlemelerin, yok sayılan standartların hatırlandığı bir gün. Ve biz şu cümleyi yüksek sesle yine tekrar söylüyoruz.

“Sorun bireyde değil, sistemdedir” Bugün “farkındalık” değil, sorumluluk, politika, uygulama ve dönüşüm talep ediyoruz. Çünkü hak varsa, erişilebilirlik vardır. Erişilebilirlik varsa, eşit yurttaşlık vardır. Eşit yurttaşlık varsa, toplum adildir ve geriye tek soru kalır. Bu toplumda biz bir ihtimal miyiz, yoksa eşit bireyler miyiz? Cevabı artık sözlerle değil sistemlerle verin.