Yeni çıkan kitapların körler için erişilebilir formatta yayımlanmaması eşitsizlik yaratıyor. Bu eşitsizliğin giderilmesi için Engelsiz Erişim Derneği, Eğitimde Görme Engelliler Derneği, Görme Engelli Evrensel Hukukçular derneği, Körüz Biz Derneği ve Sesli Betimleme Derneği bir süredir ortak çalışmalar yürütüyor.

Daha önce sosyal medyada ses yükselten ve imza kampanyası başlatan dernekler, çalışmalarına hız verdi. Bu çalışmalar kapsamında 24 Aralık 2025 Günü Kültür Bakanlığı Yayınlar ve Kütüphaneler Genel Müdürü Taner Beyoğlu ve daire başkanı Berna Gültekin ile bir görüşme gerçekleştirildi. Yaklaşık bir saat süren görüşmede, Genel Müdür ve Daire Başkanı sürece dair bilgilendirme yaptı. Ardından Dernek temsilcileri tek tek söz alarak önerilerini iletti.

Milli Kütüphanede Erişilebilirlik Çalışmaları

İlk olarak söz alan Taner Beyoğlu ve Berna Gültekin, şu ana kadar gerçekleştirdikleri çalışmaları anlattı. Milli Kütüphanede navigasyon sistemi kurulduğu, sesli kitapların hızla sisteme eklendiği, Braille kitapların sisteme eklendiği, hem körler için hem de işitme engelliler için erişilebilirlik çalışmaları yürütüldüğü anlatıldı.

Herkesle Aynı Anda, Erişilebilir Biçimde

Toplantının moderasyonunu üstlenen AV. Şerif Ali Mutlu’nun süreci özetlemesinin ardından dernek temsilcileri sırayla söz aldı. Derneğimiz adına toplantıda söz alan Burak Sarı şu noktalara değindi:

‘Bizim Engelsiz erişim Derneği olarak şöyle bir sloganımız var: Herkesle aynı anda, erişilebilir biçimde. Bu bizim için önemli bir noktada duruyor. Biz bugün kitaplara herkesle aynı anda erişilebilir biçimde ulaşamıyoruz. Bu durum eşitsizliği derinleştiriyor ve körlerin bilgiye nitelikli erişimini engelliyor. Gönüllü olarak kütüphane sistemlerine eklenen kitapların birçoğu dizgi hataları içeriyor ve okunamaz halde. Akademik çalışma yürüten, araştırma yapan kısacası hobi amaçlı okuma faaliyetinin dışında okuma yapan körler için sesli kitap çok tercih edilen bir yöntem olmuyor. Not almak, not eklemek, belli noktaların altını çizmek, alıntı yapmak… sesli kitap formatında çok zor hatta imkansız oluyor. Biz kendi kaynağından nitelikli bilgiye ulaşabilmeyi talep ediyoruz ve bunun için teknik altyapının da uygun olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca Milli Kütüphane arşivinde olan özel eserlerinde erişilebilir formatta yayımlanmasını talep ediyoruz.”

Kitaba Eşit Erişim Mümkün

Toplantıda söz alan dernek temsilcileri hukuki açıdan ve teknik açıdan çözüm önerilerini sundu. Uluslar arası çalışmalar üzerinden örnekler verildi. Ayrıca müzik eserlerinin de Milli Kütüphane arşivine erişilebilir formatta yüklenmesi önerildi. Toplantı, Genel Müdür Taner Beyoğlu’nun son soruları yanıtlamasının ardından sona erdi.