Değerli takipçilerimiz, bu akşam 21:00’da başlatmayı planladığımız #ErişilebilirlikHerYerde tweet etkinliğimizde sesli betimlemeyi konu alıyoruz. Tüm ulusal kanallara, platformlara ve RTÜK’e sesli betimleme, işaret dili ve alt yazılı içeriklerin arttırılması için gerekli çalışmaları ve denetimleri yapmaları için çağrıda bulunuyoruz. Neden böyle bir çağrı yapma ihtiyacı duyduğumuzu biraz açıklayalım.

Bildiğiniz üzere Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 11 Ekim 2019 tarih ve 30915 sayılı resmî gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sağırların, İşitme ve Görme Engellilerin Yayın Hizmetlerine Erişiminin İyileştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. Maddesine göre medya hizmet sağlayıcılarının aylık toplam yayın süresinin 6 ay içinde engelli dostu olması şartı var. Engelli dostu kavramı tanımlar başlıklı 4. Maddede, ayrıntılı altyazı, işaret dili ve sesli betimleme çeviri türlerinden en az biriyle yayınlanan programları ifade ediyor. Yönetmelik yayınlandıktan iki yıl sonra ise yayınların en az yüzde 25’inin en az yüzde 5 ayrıntılı altyazı, yüzde 5 işaret dili ve yüzde 5 sesli betimleme olmak üzere engelli dostu yapılması, 5 yıl içinde de yayınların yüzde 40’ının bu şekilde engeli dostu yapılması şartı açıkça belirtiliyor.

Yönetmeliğin haberlere erişim başlıklı altıncı maddesine göre de medya hizmet sağlayıcılarının ana haber bültenlerini işaret diliyle de yayınlaması, hava ve yol durum ekranları, güncel piyasa ve döviz durum ekranları ve skor durum ekranlarını seslendirmeleri zorunlu kılınmış.

Ayrıca aynı yönetmeliğin 9. maddesine göre kamu spotlarında ayrıntılı altyazı, işaret dili veya sesli betimleme çeviri türlerinden en az birinin bulundurulması şartı getirilmiş.

Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden bu yana en az bir buçuk yıl geçtiği halde, üzülerek görüyoruz ki, yukarıda sözünü ettiğimiz yönetmelik hükümlerinin hiçbiri veya büyük bir kısmı neredeyse hiçbir kanal tarafından yerine getirilmiyor. Ulusal kanalların çoğunda ne ayrıntılı altyazı ne işaret dili ne de sesli betimlemeli programların yayınına rastlayamıyoruz veya engelli dostu yayınların yönetmelikte belirtildiği şekilde ve yüzdede yapılmadığını görüyoruz.  Ayrıca, bu tarz yayınlar varsa bile onlara nasıl ve nereden ulaşabileceğimiz konusunda yönetmelikte de geçen bilgilenme hakkımızı kullanamıyoruz. Bunun yanında, halen haber bültenlerindeki hava ve yol, güncel piyasa bilgileri ve skor ekranlarının seslendirilmediği örnekleri de sıklıkla gözlemekteyiz. Ayrıca özellikle Covid sürecinde daha da önem kazanan kamu spotlarında da yeti farkı olanların bilgiye erişim haklarının göz ardı edildiğini görüyoruz.

Maalesef yönetmeliği çıkaran RTÜK’ün de ne derece denetim yaptığı tam bir muamma. Bizler ilk etapta 2019 ekim ayında çıkarılan yönetmeliğin bir an önce uygulanmasını ve konuyla ilgili gerekli denetimlerin yapılmasını bekliyoruz. Çünkü Sesli Betimlemenin, işaret dilinin ve altyazının bir sosyal sorumluluk değil temel bir insan hakkı olduğuna inanıyoruz. Yasa ve yönetmeliklerle az da olsa kazandığımız hakların uygulamada halının altına süpürülmesini ret ediyoruz.

Sizleri de bu akşam saat 21:00’da tüm ulusal kanalları, RTÜK’ü ve platformları etiketleyeceğimiz tweet etkinliğimize desteğe davet ediyoruz.  Unutmayalım yönetmeliğin yayınlanmasını da birlikte başarmıştık. Gereği gibi uygulanmasını da beraber başarabiliriz. Bir gün herkesle aynı anda, her görüntü ve sese, eşit, erişilebilir, engelsiz erişinceye dek hepinizi mücadeleye devam etmeye çağırıyoruz.

Bu tarz sosyal medya etkinliklerinde etkili biçimde nasıl Twitter kullanacağımıza ilişkin bir yazımız var. Etkinlik öncesi buradaki ipuçlarına göz atmak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

https://www.engelsizerisim.com/yazi/sosyal-medya-etkinliklerinde-twitter-kullanimi

Ayrıca etkinliklerimizde daha hızlı organize olabilmek birbirimizi yönlendirebilmek amaçlı bir WhatsApp grubu da oluşturduk. Grubumuza katılarak #ErişilebilirlikHerYerde etkinliklerimize daha etkin destek verebilirsiniz. İşte ilgili katılım bağlantısı.

https://chat.whatsapp.com/KwVtH1NtJ5SDpoJ19WPtAa

Son olarak, her an aşağıdaki bağlantıda bulunan form aracılığıyla diğer aylarda yapılmasını istediğiniz etkinlik önerilerinizi bize iletebilirsiniz.

https://engelsizerisim.com/erisilebilirlik-heryerde-etkinlik-formu

 

“Taşı delen damlaların gücü değil sürekliliğidir” sözünden hareketle çıktığımız bu yolda birlikte mücadelemizin sonuç getireceğine inanıyoruz. Hepinizi bu akşam etkinliğimize bekleriz.

 

#ErişilebilirlikHerYerde Nisan Ayı Etkinliği: Sesli Betimleme

Tarih: 24 Nisan 2021

Başlangıç Saati: 21:00.